Piše: Dr. Anela Šehić – Lihovac
Urtikarija je kožna bolest u čijem nastanku važnu ulogu ima alergijska reakcija. Alergijska reakcija je pretjerana i štetna reakcija organizma na inače neškodljive faktore iz vanjske okoline. Faktori koji pokreću alergijsku reakciju nazivaju se alergeni. Najčešći alergeni su polen cvijeća, trava, korova i drveća, grinje, alergeni iz hrane, otrov insekata i lijekovi. Prema podacima iz literature, 15-25% cjelokupne populacije jednom u životu dobije urtikariju.
Urtikarija po trajanju može biti akutna i hronična.
Akutnu urtikariju karakteriše izbijanje kožnih promjena u vidu urtika – oštro ograničenih, crvenih, uzdignutih areala kože praćenih svrbežom, slično pojavama koje nastaju u kontaktu kože s koprivom. Za urtike je karakteristično da se brzo javljaju i isto tako brzo nestaju. Urtike mogu izbijati svakodnevno ili intermitentno odnosno povremeno (s kraćim ili dužim periodom bez izbijanja urtika) u periodu do 6 sedmica. Najčešći uzročnici akutne urtikarije su alergeni iz hrane kao što su: ribe, školjke, orašasto voće i bobičasto voće zatim ujed insekata i alergeni iz lijekova među kojim su najznačajniji penicilini i acetilsalicilna kiselina.
15-25% cjelokupne populacije jednom u životu dobije urtikariju
Hronična urtikarija karakteriše se izbijanjem urtika u periodu dužem od 6 sedmica. Dok se akutna urtikarija češće javlja kod djece i omladine, hronična urtikarija je češća kod odraslih osoba, a najčešća je kod žena srednje životne dobi. Procjenjuje se da oko 3% svjetske populacije pati od hronične urtikarije, odnosno 25% akutnih oblika urtikarije poprimi hronični tok. Prosječno trajanje simptoma kod hronične urtikarije je između 3 i 5 godina, a kod 20% oboljelih simptomi su povremeno ili stalno prisutni više od 20 godina. Kod 20–30% oboljelih je moguće pronaći uzroke koji su doveli do pojave simptoma, a kod 70–80% slučajeva, uprkos opsežnim testiranjima uzrok ostaje nepoznat. Hronična urtikarija kod koje nije moguće identificirati uzrok naziva se hronična idiopatska urtikarija.
Dijagnoza urtikarija se postavlja na osnovu dijagnostičkih laboratorijskih i alergoloških testiranja. Ukoliko se testiranjem pronađe uzrok urtikarije, tada se najbolji terapijski efekat postiže izbjegavanjem alergena (npr. ne konzumirati određenu hranu ili ne uzimati određeni lijek). Međutim u velikog broja slučajeva uzrok pojave urtika nije moguće otkriti. Posebno teškoću za liječenje predstavlja hronična idiopatska urtikarija. Ukoliko su simptomi jako izraženi u terapiji se koriste lijekovi odnosno antihistaminici za sistemsku upotrebu. Sistemski antihistaminici su se kroz dugotrajnu kliničku praksu pokazali kao sigurni i efikasni lijekovi u terapiji alergijskih bolesti: alergijskog rinitisa i hronične idiopatske urtikarije.
(PR ČLANAK)